Autominnend Gouda haalt opgelucht adem: de proefafsluiting van de Nieuwe Veerstal voor doorgaand autoverkeer is voorbij. Het experiment leidde de afgelopen maand tot verhitte discussies op de sociale media. De proef is het begin van de uitvoering van een ambitieus en veelomvattend Verkeerscirculatieplan (VCP). Het plan, dat uiteindelijk moet voorzien in een autoluwe stad in 2042, is vorig jaar goedgekeurd door de gemeenteraad.
Het Verkeersplan is een uitwerking van het zes jaar geleden aangenomen Mobiliteitsplan Gouda 2017-2026 om doorgaand verkeer de toegang tot de stad te ontzeggen en Gouda zo verkeersluw, veilig, gezond en duurzaam te maken. Het eerste VCP verscheen in 2019 en veroorzaakte veel commotie in de stad: vooral door de knips die op diverse singels waren aangebracht om het verkeer tegen te gaan en het gebrek aan inspraak voor burgers en belangengroeperingen.
Om tot een tweede versie te komen, nam toenmalig wethouder verkeer Hilde Niezen (GroenLinks) geen enkel risico: de knips verdwenen en elke Goudse wijk leverde vertegenwoordigers die mochten meepraten vóór plan twee in werking trad. Reden voor GroenLinks om bij de behandeling in de gemeenteraad te spreken over een 'voorbeeld van goede participatie'. De partij ging voorbij aan het feit daarna nog meer dan 170 (groepen) Gouwenaars met kritiek op het nieuwe plan kwamen, die in amper tien dagen tijd door de gemeente werd beantwoord.
Autoluwe binnenstad
Tien maatregelen (zie hieronder) die in stappen van steeds vijf jaar worden ingevoerd, moeten uiteindelijk een autoluwe binnenstad opleveren en een 'doorwaadbare stad' zoals het in de stukken genoemd wordt. Deelauto's zijn daarin de norm met meer ruimte voor voetganger, fiets en ov. De maximumsnelheid in de stad wordt 30 kilometer per uur, behalve op een paar uitvalswegen. Doorgaand verkeer uit bijvoorbeeld de Krimpenerwaard komt er niet meer in.
Voor de gemeenteraad was het alles aannemen of niets, want zo betoogde wethouder Niezen, 'het is een integraal plan'. Niet iedereen was blij met het nieuwe voorstel. Volgens Foor Broer (SP) ontbrak het 'het zero emissie plan'. Ook Gouda Positief was tegen, mede om de onduidelijkheid over parkeren in de binnenstad. Gouda's 50+ fractie vond het te snel gaan, en de Partij voor de Dieren vond het plan niet ver genoeg gaan: 'Maak alles 30 kilometer. Zo is de auto toch nog koning in stad', zei Corina Kerkmans. De overige 26 raadsleden (van de 35) stemden in met het plan.
Dit zijn de tien belangrijkste plannen voor Gouda voor de komende 20 jaar:
1. Verbeteren randweg N207-Zuidwestelijke Randweg
2. Verbeteren stedelijke randweg Van Reenensingel-Goudse Houtsingel-Goverwellesingel met voorrangspleinen met oversteeklichten
3. 'Het nieuwe 30', instelling verkeerslichten meer inrichten op oversteekbaarheid
4. Vereenvoudigen Kleiwegplein met meer verblijfsruimte en groen
5. Pilot Autoluwe Nieuwe Veerstal met shared space, verbeteren fietsroute Rotterdamseweg-Westergouwe
6. Verbeteren verblijfskwaliteit Blekerssingel-Fluwelensingel
7. Visueel versmallen Bodegraafsestraatweg
8. Verbeteren verblijfskwaliteit Joubertstraat-Zwarteweg
9. Eénrichtingscarré Thorbeckelaan-Statensingel-Graaf Florisweg, fietsstraat Graaf Florisweg
10. Verbeteren verblijfskwaliteit en groen in de binnenstad, anders omgaan met parkeren in en rond de autoluwe binnenstad.
Voor de eerste fase is 12 miljoen euro uitgetrokken, die de stad gaat lenen. Belangrijke onderdelen zijn: een plan maken voor het parkeren in de binnenstad; bedenken hoe zwaar vrachtverkeer zijn lading in de stad kwijt kan; verkeersveilige schoolzones instellen; hoofdroutes stroomlijnen, zoals de N207 bij Westergouwe en de Goudse Houtsingel; herinrichting van diverse kruispunten en singels, twee fietsroutes (waar onder een snelfietsroute Rotterdam - Gouda) en de zojuist gehouden pilot 'autoluwe Nieuwe Veerstal'.
De belangenorganisatie Gouda Sterk aan de IJssel is krachtig promotor van het weren van auto's langs deze weg. Zo moet het gebied langs de IJssel meer bij de binnenstad worden getrokken. Er verschenen idyllische plaatjes met bewoners op bankjes langs de IJssel. Weggelaten waren de industriële overblijfselen van Koudasfalt aan de overkant van het water, de nabijgelegen chemische fabriek Croda - die niet van plan is te verhuizen - en de stank die deze verspreidt.
Gejuich en klachten
Op Twitter en Facebook verschenen juichende foto's van een lege straat, maar ook filmpjes van overvolle omleidingswegen en van kapotte kabels van de kastjes die de verkeersbewegingen moesten tellen. Bewoners van wijken als Kort Haarlem en Achterwillens klaagden over kilometers omrijden om naar Westergouwe te komen en mensen uit de binnenstad over dichtgeslibde singels. Wethouder Michel Klijmij (GroenLinks, duurzaamheid, mobiliteit, openbare ruimte & beheer) heeft op Twitter zijn handen vol om dit door voorganger Niezen bedachte plan te verdedigen.
Fietsers willen meer groen licht
Eén resultaat is er al wel: als onderdeel van de Veerstalproef werd ook één rijbaan op de Haastrechtse brug afgesloten. De gemeente wilde weten of dat kon om zo meer ruimte te geven aan fietsers. Dat is voortijdig na drie dagen stopgezet. 'De afgelopen dagen is er te veel filevorming ontstaan. Daardoor dreigen er onveilige en ongewenste situaties te ontstaan en dat willen we niet', aldus de gemeente.
'De dagen dat de proef er was, heeft de proef voldoende informatie opgeleverd voor de evaluatie', vervolgt de gemeente. De brug staat volgend jaar gepland voor groot onderhoud. 'We nemen deze informatie mee om de toekomstige situatie voor alle weggebruikers te verbeteren.' Fietsers die hier vaak komen, willen alleen langer groene stoplichten 'groene golf voor fietsers'.
De Nieuwe Veerstal is inmiddels weer met een auto te berijden. Gouwenaars kunnen tot 3 april hun mening geven over de pilot via de 'Gouda denkt mee' app. Het college gaat alle metingen en meningen verwerken en komt dan met een voorstel naar de op 30 maart te installeren gemeenteraad. Een voorstel dat volgens de planning pas in de tweede deel van het plan wordt uitgevoerd, oftewel ná 2028.