Eind juni heeft Gouda een nieuw stadsbestuur 'zeker voor de zomervakantie.' Dat verwacht Evert Bobeldijk, fractieleider van D66 in Gouda, na de verkiezingen (opnieuw) de grootste partij in Gouda. Zeer waarschijnlijk gaan de partijen door die nu de coalitie bevolken: D66, Groen Links, PvdA, CU en CDA (20 van de 35 zetels). Precies zoals verkenner Sjoerd Sjoerdsma begin april adviseerde. Dan kan je toch snel klaar zijn, denkt de buitenstaander. In gesprek met Gouwestad legt Bobeldijk uit waarom dat een misvatting is en partijen hun tijd nemen.
'Inderdaad zou je zeggen: het zijn de vijf zelfde partijen, wandel door, maar er staat meer in het advies: een oproep om de hele raad beter bij de plannen te betrekken en daarnaast zijn de verhoudingen veranderd', zegt Bobeldijk. Zo'n college heeft twee stemmen meer dan vóór de verkiezingen, maar Bobeldijk doelt op de winst van zijn eigen partij (van 4 naar 5 zetels) en Groen Links (van 3 naar 5 zetels) en het forse verlies van het CDA (van 4 naar 2).
Vanwege dat verlies had D66 ook wel willen kijken naar een college zonder CDA en met een andere winnaar, de lokale partij Gouda Positief (die steeg van 3 naar 4 zetels). Daar zagen zijn coalitiegenoten niets in.' Volgens Sjoerdsma was dat vanwege het onoverkomelijke verschil in inhoud en stijl, ondermeer op gebied van duurzaamheid en financiën.
Raadslid is geen baan
Anders dan Tweedekamerleden hebben gemeenteraadsleden een betaalde baan naast hun politieke werk. 'We doen niet niks, het is zelfs vrij druk. Het formeren kost anderhalve dag per week extra, naast het andere werk voor partij en raad, en er is een stevig inwerkprogramma voor nieuwe raadsleden.' Ongeveer de helft van de 35 leden is nieuw.
Om te komen tot de broodnodige bestuurlijke veranderingen en verbetering van de onderlinge verhoudingen, wordt gewerkt aan een coalitieakkoord op hoofdlijnen. 'Het is een misvatting dat je dan sneller kunt werken: op hoofdlijnen blijven is moeilijker dan alles dichttimmeren. Alle partijen hebben de intentie om er uit te komen, alleen kost dat tijd. Het schiet echt wel op, en de sfeer is goed'.'
Ook niet-coalitiepartijen betrekken bij het akkoord
'Met de hele raad - ook de niet-coalitiepartijen - wordt gewerkt aan het eerste hoofdstuk, onder meer over de onderlinge verhoudingen. Dat komt begin juni naar de raad voor een besluit. Dat hadden we liever eind mei klaar gehad, maar daar hebben we echt tijd en ruimte voor ingepland. Daarna maken we met de beoogde coalitie een concept-coalitieakkoord, dat in de tweede helft van juni aan de gemeenteraad moet worden voorgelegd. En dan is er eind juni een college!' Dan is het drie maanden na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart.
Ongeveer eenderde van de gemeenten is nu al klaar. Maar Bobeldijk noemt de vier of vijf weken, die het formeren daardoor langer duurt 'geen verloren tijd. Die tijd hebben we gebruikt voor de goede verstandhouding en daar hebben we vier jaar profijt van.' Het proces wordt sinds half mei technisch begeleid door Mirjam Salet, die in 2019 interim-burgemeester van Gouda was. 'Wij hebben haar leren kennen als rustige begeleider, die technisch begeleidt en op de juiste momenten niet haar mond houdt. Zij was onze droomkandidaat.'
Wethouders vooral witte mannen?
Om een andere aanbeveling van Sjoerdsma op te volgen - een meer op de Goudse samenleving afgestemd college (lees: meer vrouwen en kandidaten met een migratie-achtergrond)- zal nog een klus worden. De enige vrouwelijke wethouder Corine Dijkstra (CU) houdt er mee op en de andere vier, witte mannen, zouden zomaar kunnen terugkeren. Bobeldijk spreekt zich er nog niet over uit, de bemensing komt na het akkoord. Maar D66 lijkt door te willen met Thierry van Vugt, die is volgens Bobeldijk 'nog niet klaar met zijn werk. En over de invulling van de andere posten ga ik niet. Maar we trekken ons de woorden van Sjoerdsma aan, het is een uitdaging.'
lees ook: Einduitslag gemeenteraadsverkiezingen 2022 (gouwestad.nl)