Een plus van 13,4 miljoen euro en een stad 'die er beter voorstaat dan vier jaar geleden'. Wethouder Michiel Bunnik (financiën) straalt bij de presentatie van de jaarrekening 2021. Ondanks twee jaren met corona, waarin het stadsbestuur veel tijd en financiën moest steken in de stad, haar bewoners en ondernemers, kon er ook nog geïnvesteerd worden. Niet dat Bunnik (of zijn opvolger) nu voor Sinterklaas kan spelen: er blijven altijd grote uitdagingen.
Dat Gouda 13,4 miljoen overhoudt, komt onder meer doordat de stad in december ongeveer 2 miljoen euro van het Rijk kreeg, en waar in de boeken geen rekening mee was gehouden. 'Wij hanteren een realistisch begroting als uitgangspunt', zegt de wethouder. Hij begroot alleen geld waarvan hij zeker weet dat hij het krijgt.
10,5 miljoen van dit overschot gaat naar de Algemene Reserve. 'Het extra geld is geen overbodige luxe, we hebben dit hard nodig om klaar te zijn voor de toekomst en die is op dit moment onzeker, gelet op alles wat er in de wereld gebeurt', zegt Bunnik.
GEMEENTEFONDS
Het Gemeentefonds is een begrotingsfonds, waaruit gemeenten worden gesubsidieerd, een algemene uitkering die een gemeente vrij kan besteden. Het Rijk stopt jaarlijks een deel van zijn belastingopbrengsten in het Gemeentefonds. Gouda krijgt rond de 2300 euro per bewoner.
Dat geld staat los van specifieke uitkeringen, zoals bijvoorbeeld geld van het Rijk voor het Sociaal Domein, dat moet aan die post besteed worden. Verder hebben gemeenten nog eigen inkomstenbronnen, zoals de gemeentelijke belastingen.
De financiën zijn tot en met 2025 geregeld, en zouden daarna (onder een volgend kabinet) weleens omlaag kunnen gaan, zodat in financiële kringen nu al gesproken wordt over 'ravijnjaar 2026' (en zelfs ravijnperiode, die loopt tot en met 2029).
Andere meevaller is de winst op grondverkopen in Westergouwe, die hoger is dan verwacht. Die meevaller van 2,6 miljoen gaat in een pot voor verdere nieuwbouw in de wijk.
Verder zijn er projecten die dit jaar doorlopen, en waarvan vorig jaar niet al het geld is uitgegeven, die het eindresultaat positief beïnvloeden.
Het college is er trots op dat het huishoudboekje er op alle punten beter voorstaat dan vier jaar geleden: De netto schuldenlast is nog verder gedaald onder de norm die de Vereniging van Nederlandse Gemeente toelaatbaar vindt. En de weerstandsratio steeg naar 2,5. Dat betekent dat tegenover een uitgave van 1 euro 2,5 keer dat bedrag aanwezig is.
Punten van zorg
Nog niet alles is om te juichen: de solvabiliteit, dat is de mate waarin de gemeente haar financiële verplichtingen kan nakomen, is verbeterd, maar ligt nog altijd onder de norm, die als veilig wordt gezien. En de belastingdruk voor burgers ligt nog altijd boven het landelijk gemiddelde. 'Maar in die lijst zijn we wel gezakt naar de 22-ste plaats', aldus wethouder Bunnik. De belastingdruk is onder andere zo hoog door de rioolheffing. 'Die pot moet eerst gevuld, voor de nodige uitgaven op dit gebied kunnen worden gedaan.'
Zorgelijk blijven ook de stijgende uitgaven in het sociale domein: 44 procent van de inkomsten, bijna de helft, moet Gouda uitgeven aan zorg en welzijn. Die stijging is landelijk en komt ook door verplichte wettelijke taken, waar gemeenten niet onderuit kunnen. 'Dat willen we ook niet', zegt de wethouder, 'maar we zijn wel bezig met een meerjaren programma om die kosten omlaag te krijgen. We willen minder kinderen in de jeugdzorg laten komen, en zij die er gebruik van maken, moeten er ook eerder uit.'
Risico's
Naast de kans dat dit soort regelingen 'met een open einde' verder zal stijgen, loeren er nog meer gevaren van onvoorziene kosten: Gladheid en storm bijvoorbeeld, cybercrime, een pandemie maar ook een (verwachte) rentestijging: de gemeente heeft nog voor 250 miljoen aan leningen uitstaan. En mogelijk lagere inkomsten via het Rijk, zeker na 2026 (de huidige kabinetsplannen lopen tot 2025.)
Concrete kosten ziet het college ook al op zich afkomen, zoals 2,8 miljoen euro om het viaduct in de Noothoven van Goorstraat over het spoor te vervangen. Dat wordt sinds vorig jaar door (dreigende) betonrot niet meer gebruikt.
Trots op investeringen
Het college is trots op een investeringen die ze de afgelopen jaren heeft kunnen doen: er is meer gebouwd en veel plannen voor nieuwbouw staan in de steigers. Ook is de zo gewenste HBO-opleiding gerealiseerd: Campus Gouda draait nu een jaar. Verder daalde de jeugdwerkloosheid, werd Gouda een stukje groener (2880 m2) en kunnen Gouwenaars sinds dit jaar bij één loket terecht voor alle sociale hulpvragen.
'Ons huishoudboekje is gezond en biedt ruimte voor nieuwe plannen om Gouda nog mooier te maken. Daar mag dan het nieuwe college mee aan de slag', aldus Bunnik. Het concept-coalitieakkoord 'Geef Gouda Door' ligt er sinds vrijdag en moet 29 juni worden goedgekeurd. Dan worden ook de wethouders geïnstalleerd. Bunnik is kandidaat voor het CDA, grote kans dat hij nog langer op het boekje mag passen.