Meer dan vijftig historische tjalken, klippers, botters en een heuse parlevinker (varende supermarkt) komen donderdag naar Gouda voor een SAIL Intocht. De schepen maken deel uit van een vloot van ruim tweehonderd schepen, die tot en met 1 augustus in Gouda blijft, voor het maritieme feest Gouda Waterstad750. Op het programma staan verder onder meer een drakenbootrace en optredens van shantykoren.
Gouda Waterstad is een terugkerend evenement, al wordt er dit jaar groots uitgepakt voor de Gouda750-viering. Zo is de traditionele vlootbijeenkomst van de LVBHB, de Landelijke Vereniging tot Behoud van het Historisch Bedrijfsvaartuig, dit jaar in Gouda.
De vaartuigen liggen van donderdag 28 juli tot en met zondag 31 juli aangemeerd op verschillende plekken in en om de binnenstad, zoals in de Museumhaven. Veel schippers geven je graag uitleg over hun schip.
'Thuiskomen'
Gigant Erasmus vaart mee aan boord van de vlootleider Res Nova, een Groninger eenmast-tjalk uit 1895. Zo gaat hij terug naar bekende grond -of wateren in dit geval. Rotterdam mag namelijk claimen dat het zijn geboortestad is, het is zeker dat hij zijn jeugdjaren in Gouda doorbracht en er naar school ging. Het is dus een soort thuiskomen.
De historische bedrijfsvaartuigen vertrekken vanuit de Erfgoedhaven Rotterdam over de Hollandse IJssel naar Gouda. Rond 14.00 uur worden donderdag de eerste schepen verwacht en ontvangen bij de diverse sluizen (Mallegatsluis, Kock van Leeuwensluis) en de Museumhaven. Dat gaat gepaard met het oorverdovend geluid van scheepshoorns en livemuziek op de kade. In afwachting van de vloot is de Museumhaven nu al niet meer bereikbaar voor andere schepen.
Goudse Museumhaven
Gouda heeft door zijn ligging een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Nederlandse handelsvaarroutes. Ze was het enige binnenlandse knooppunt tussen Scandinavië en het Zuiden van de Nederlanden met toegang tot het binnenland van Europa in tijden dat varen op de Noordzee een hachelijke onderneming was.
Met de stadsrechten in 1272 kreeg Gouda van de graven van Holland het tolrecht voor de regionale binnenvaart. Schepen moesten een voorgeschreven vaarroute volgen. Deze route begon in Gouda en voerde via de Gouwe en Oude Rijn naar Leiden en vervolgens via de meren naar Haarlem, waar bij Spaarndam ook een sluis was. De stad had het alleenrecht op tolheffing, waarvan zij de opbrengst overigens moest afstaan aan Holland. De bestedingen van de schippers tijdens de lange wachttijden in de stad waren ook een welkome inkomstenbron. Lange tijd was een voorwaarde dat schepen 36 uur voor de stad moesten liggen en er 'armengeld' moest worden betaald.
Het vele scheepvaartverkeer maakte dat Gouda verder kon groeien en bracht rijkdom. Bijvoorbeeld in de vijftiende eeuw, toen de stad korte tijd floreerde als bierhoofdstad van Europa en de vaten in grote getalen van en naar Gouda werden vervoerd. Het Gouds bier had een goede naam door zijn goede water -zeker in vergelijking met andere bier brouwende steden. Namen als Turfmarkt en Turfsingel herinneren aan de periode dat turf af en aan werd gevoerd: de Reeuwijkse plassen zijn een overblijfsel van die industrie.
Shantykoren en drakenbootreaces
Tijdens het vierdaagse evenement is er van alles te doen, zoals een wandeling van ongeveer 2,5 kilometer maken langs historische plaatsen, die herinneren aan de oude scheepvaart in de stad, de handel en de vaarroutes. De route is gemarkeerd door banners met een QR-code. Startpunt is in het IJsselpark, waar ook het voormalige schipperswachtlokaal Het IJsselhuis ligt, tot 1938 in gebruik bij de binnenschippers en nu een restaurant.
Zaterdag 30 juli is er een Shantyfestival, met koren op de Vest bij de Museumhaven, bij Poppodium So What!, de Bogen, in het IJsselpark en bij het Amsterdams Verlaat op de Lage Gouwe. In de middag zijn in de Fluwelensingel drakenbootraces.
Klik hier voor het programma